متخصصان تغذیه می گویند، هریک از انواع روغن و چربی تاثیر خاصی بر بدن انسان دارد که با دانستن خواص هرکدام از این مواد می توان جدول برنامه غذایی صحیحی را تهیه کرد.
متخصصان تغذیه بر این بارورند که ،برخورداری از تغذیه سالم و مناسب در برنامه غذایی هر فرد می تواند سلامتی وی را تضمین کند.
چربی ها و روغن های خوراکی نقش مهمی در تغذیه دارند.مقدار کافی چربی در رژیم غذایی برای حفظ سلامتی ضروری است.
مصرف
زیاد چربی ها دربرنامه غذایی روزانه خطر بروز بیماریهای قلبی-عروقی را
افزایش می دهد علاوه برآن چربی موجود دررژیم غذایی باعث پیشرفت چاقی و
بیماری دیابت غیروابسته به انسولین می شود.
متخصصان تغذیه توصیه می کنند که افراد در تغذیه روزانه خوردن غذاهای چرب و سرخ کردنی را محدود کنند.
مینا
کاویانی سرپرست واحد آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی
کشور در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا چربی ها را یک دسته از مواد مغذی
حاوی اسید های چرب و گلیسرول و ضروری برای بدن عنوان کرد و گفت : چربی ها
عاملی مهم و ضروری برای جذب ویتامین های محلول در چربی از جمله ویتامین های
A، D, E و K بوده و برای ساختمان سلول های عصبی و انتقال پیام های عصبی
بسیار ضروری است.
وی با بیان اینکه چربی ها تشکیل دهنده بسیاری از
ترکیبات ضروری بدن مانند برخی هورمون ها هستند گفت: ماده اصلی تشکیل دهنده
دیواره سلول های بدن چربی بوده و این ماده نوعی محافظ برای اندام های داخلی
بدن مانند قلب و کبد محسوب می شود.
به گفته وی ،چربی ها به دلیل
داشتن خاصیت عایق حرارتی باعث حفظ دمای بدن شده و انواعی از آنها تامین
کننده اسید های چرب ضروری هستند که در بدن تولید نمی شود. همچنین چربی ها
عاملی برای تامین و ذخیره انرژی در بدن محسوب می شود.
*چرا بعضی از چربی ها جامد و بعضی مایع هستند؟
سرپرست
واحد آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور در پاسخ
به این سوال که چرا برخی چربی ها جامد و برخی مایع هستند گفت: چربی ها از
اسید های چرب تشکیل شده اند؛ اگر اسید های چرب موجود در چربی بیشتر از نوع
اشباع باشد، چربی حاصل در دمای اتاق جامد است که از آن جمله می توان به
کره، روغن نباتی جامد (هیدروژنه)، روغن کره، دنبه و مارگارین نام برد و در
صورتی که اسید های چرب بیشتر از نوع غیراشباع باشد، چربی حاصل مایع است.
* چربی های امگا3 و امگا6 چه هستند؟
کاویانی
به چربی های امگا 3 و امگا 6 اشاره کرد و گفت : این مواد نوع خاصی از چربی
های غیراشباع هستند. در زنجیره اسیدهای چرب آنها، بین اتم های کربن بیش از
یک پیوند دوگانه وجود دارد و براساس محل قرارگرفتن اولین پیوند دوگانه در
طول زنجیره کربنی اسیدهای چرب، به عنوان امگا3 یا امگا6 شناخته شده اند.
وی
اضافه کرد: دریافت مقدار کافی از این نوع چربی ها برای رشد و سلامت بدن از
جمله سلامت مغز و سلول های عصبی و پیشگیری از بعضی بیماریها، ضروری است.
***همه چربی ها در بدن دیده نمی شوند
سرپرست
واحد آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور چربی ها
را به دو دسته چربی آشکار و پنهان دسته بندی کرد و گفت: چربی های آشکار یا
مرئی مانند انواع روغن و کره که با چشم قابل دیدن هستند .
کاویانی
اظهارکرد : چربی های پنهان یا نامرئی مانند چربی موجود در انواع موادغذایی
مثل شیر و لبنیات، انواع گوشت، زرده تخم مرغ، بسیاری از سُس ها، مغزها و
دانه ها (مانند گردو، پسته و کنجد) که با چشم قابل مشاهده نیستند.
***یک گرم چربی 9 کیلوکالری انرژی تولید می کند
وی
با بیان اینکه تمامی روغن ها و چربی های مصرفی به یک اندازه انرژی در بدن
تولید می کنند گفت :یک گرم روغن یا چربی موجود در غذا چه از نوع آشکار یا
پنهان و چه مایع یا جامد، 9 کیلو کالری انرژی تولید می کند.
کاویانی خاطرنشان کرد: انرژی حاصل از یک گرم چربی بیش از دو برابر انرژی حاصل از یک گرم پروتئین یا یک گرم کربوهیدرات است.
*** باید اسیدهای چرب ضروری مورد نیاز خود را از غذا دریافت کنیم
کاویانی
با بیان اینکه بدن انسان قادر به ساختن تمامی اسیدهای چرب مورد نیاز خود
نیست افزود: برای تامین تمامی چربی های مورد نیاز بدن باید از مواد غذایی
بطور متنوع استفاده کنیم که برخی از اسیدهای چرب ضروری از این راه تامین می
شود.
*روغن های مایع و جامد
وی
با بیان اینکه چربی ها را بر اساس حالت فیزیکی آن در دمای اتاق، به دو
دسته چربی های جامد و روغن های مایع دسته بندی کرد و گفت: چربی های جامد به
دلیل داشتن مقدار زیاد اسیدهای چرب اشباع، باعث افزایش سطح کلسترول خون به
ویژه کلسترول بد (LDL) می شوند و از این راه باعث تنگی و گرفتگی رگ ها،
ایجاد فشارخون بالا و بیماری های قلبی- عروقی می شوند.
وی اضافه
کرد: در صنعت برای افزایش ماندگاری روغن مایع، آن را هیدروژنه و جامد می
کنند. با این کار بسیاری از اسیدهای چرب غیراشباع، اشباع شده و در صورت
کنترل نامناسب فرآیند که می تواند ناشی از تکنولوژی نامناسب باشد، ماهیت
برخی از آنها تغییر کرده و به اسیدهای چرب ترانس تبدیل می شود.
کاویانی
اضافه کرد : دریافت مقدار زیاد از اسیدهای چرب ترانس از طریق انواع روغن
جامد(هیدروژنه)، مارگارین و غذاهای حاوی آن ها، باعث افزایش احتمال بروز
بیماریهای قلبی-عروقی و برخی از انواع سرطان مانند سرطان سینه، کولون و
پروستات می شود.
* روغن های مایع و کاهش خطر بروز بیماری های قلبی و عروقی
سرپرست
واحد آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور در توضیح
خواص استفاده از روغن های مایع گفت: روغن های مایع به ویژه روغن زیتون،
آفتابگردان، کانولا و هسته انگور با داشتن اسید های چرب غیراشباع و
ترکیباتی با خاصیت آنتی اکسیدانی، در کاهش خطر بروز بیماری های قلبی- عروقی
و سرطان، نقش دارند. البته روش نگهداری و مصرف صحیح نیز شرط لازم برای
بهره بردن از این فواید است.
*اسیدهای چرب اُمگا3 و کاهش خطر بروز سکته در بدن
کاویانی
با اشاره به تاثیر مثبت اسید های چرب غیراشباع و ضروری به نام امگا3 در
سلامتی افراد گفت: این نوع اسیدهای چرب مانع از تولید لخته در رگ های بدن
می شوند، درنتیجه از بروز سکته جلوگیری می کنند.
وی منبع غذایی اسید
های چرب اُمگا3 را، ماهی و غذا های دریایی، روغن گردو و بادام عنوان کرد و
افزود: این اسید های چرب باعث کارکرد بهتر سیستم ایمنی بدن شده و در کاهش
التهاب در بیماری هایی مانند روماتیسم و ورم مفاصل موثرند.
کاویانی
اضافه کرد:مصرف بی رویه این نوع روغنها به صورت مکملهای غذایی، به دلیل
ساختمان حساس به اکسیداسیون آنها، صحیح نیست و ممکن است برای سلامت مخاطره
انگیز باشدو باید به دستور پزشک مصرف شود .
منبع : ایرنا
به نقل از سایت کلینیک زهره
